U okviru službene posjete Bosni i Hercegovini, sa posebnim akcentom na prisustvo komemoraciji žrtvama genocida održanoj u Srebrenici 11. jula 2024. godine, predstavnici Svjetskog Kongresa Ujgura na čelu sa predsjednikom Isa Dolkunom posjetila je Vijeće Kongresa bošnjačkih intelektualaca.
Delegaciju je u ime Vijeća primio generalni sekretar Emir Zlatar, a susretu je prisustvovao i Sejfudin Hodžić, savjetnik predsjedavajućeg/zamjenika Doma naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine.
Delegacija predstavnika ujgurskog naroda prezentirala je veoma teški položaj ujgurskog naroda, te prezentirala aktivnosti i projekte koja ova organizacija provodi u cilju dokumentovanja i upoznavanja međunarodne javnosti o sistemskim zločinima, sa elementima genocida, koje državni organi NR Kine provode u provinciji gdje ujgurski narod već vjekovima čini apsolutnu većinu. Posebno brine svojevrsna medijska blokada i šutnja, kako bi se etničko čišćenje Ujgura sa svojih vjekovnih teritorija odvilo u „tišini“, daleko od demokratske međunarodne javnosti.
Pored suzbijanja i onemogućavanja promocije vlastitog identiteta ujgurskog naroda, sama provincija i narod izloženi su progonima, prisilnim zatvaranjima, deportacijama, odvođenjima čitavih porodica u „nepoznatom pravcu“ s ciljem potpunog uništenja kulture i naslijeđa Ujgura i pretvaranje njihove historijske postojbine u „kinesku etničku administrativnu jedinicu“. Usljed geostrateških dugoročnih ekonomskih interesa koje je zacrtalo rukovodstvo KP Kine, a koja se provodi kroz državni aparat i institucije vlasti, ujgurski narod našao se „na pogrešnom mjestu u pogrešno vrijeme“, te je državni aparat u zadnjih deset godina poduzeo neviđene represivne mjere protiv Ujgura, uključujući ubijanja, uspostavu logora, progone, prisilne deportacije.
Svjetski Kongres Ujgura održat će međunarodnu Konferenciju u Sarajevu krajem oktobra ove godine, te su zamolili i pozvali VKBI, da se kao najrespekabilnija organizacija iz reda akademske zajednice u BIH aktivno uključi u predlaganje programskih aktivnosti koje uključuju predstavljanje iskustava Bošnjaka u borbi za svoj opstanak u vlastitoj domovini, predstavljanje uloge UN-a, EU i drugih međunarodnih saveza i organizacija tokom odbrane države BiH i opstanka bošnjačkog naroda, borbe protiv negiranja genocida nad Bošnjacima, kao i drugih oblika diskriminacije kojoj su izloženi od ektremnih nacionalnih politika susjednih država. Na Konferenciji će posebno prezentirati uloga i značaj Svjetskog Kongresa Ujgura te prezentirati dokumenti, činjenice i dokazi najtežih oblika zločina protiv ujgurskog naroda.
Generalni sekretar VKBI ukratko je upoznao delegaciju Ujgura o položaju i statusu Bošnjaka u Bosni i Hercegovini i državama regije, zahvalio delegaciji na dolasku u Memorijalni centar u Potočare i izrazio suosjećanje sa nepravdom i zločinima koji se provode nad Ujgurima. Bez obzira na strateške nacionalne interese NR Kine neprihvatljivo je da se državni interesi provode provođenjem sile i ubijanja drugih i drugačijih, posebno na bazi etničke i vjerske razlike.
Usaglašeno je da se u narednom periodu otvore kanali komunikacije u oblasti naučno-istraživačke saradnje u oblastima zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava, zalaganje za vladavinu prava u okviru međunarodnih odnosa te međusobno upoznavanje sa historijom i kulturnim nasljeđem Bošnjaka i Ujgura.
