U italijanskom gradu Goriziji, na samoj granici sa Slovenijom, u večernjim satima 29. marta pojavile su se zastave bivše Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) na prozorima jedne zgrade u ulici Corso Giuseppe Verdi.
Kako piše italijanski list Il Piccolo, identitet osoba koje su postavile zastave još uvijek nije poznat, ali vlasti ovaj čin već nazivaju provokacijom.
Političke reakcije i historijski kontekst
Predstavnik općinske uprave oštro je osudio ovaj događaj, ističući da će odgovorni biti pronađeni i procesuirani.
"Ko god da su provokatori, oni će biti identifikovani. To je jadan gest podrške jednom od tri totalitarizma," rekao je zvaničnik, aludirajući na stavove italijanske desnice o komunističkoj prošlosti Balkana.
Motivi postavljanja jugoslovenskih zastava ostaju nejasni, ali historijski gledano, ovaj simbol u Italiji često asocira na antifašistički pokret i otpor revizionizmu. Jugoslovenska partizanska borba imala je značajan utjecaj u sjevernim dijelovima Italije, a i danas je među određenim ljevičarskim krugovima prisutno poštovanje prema toj prošlosti.
Gorizija i Nova Gorica – podijeljeni grad sa zajedničkom prošlošću
Grad Gorizija dijeli kompleksnu historiju sa susjednom Novom Goricom. Nakon Drugog svjetskog rata, slovenački partizani oslobodili su Goriziju, ali je ona kasnije pripala Italiji u skladu s Pariškim mirovnim ugovorom iz 1947. godine.
Kao odgovor na ovu teritorijalnu podjelu, Jugoslavija je na svojoj strani granice osnovala Novi grad – Novu Goricu.
Od ulaska Slovenije i Italije u Šengensku zonu 2007. godine, granice između ova dva grada su faktički nestale, omogućavajući jaču ekonomsku i kulturnu saradnju. Ipak, simboli poput jugoslovenske zastave i dalje izazivaju podjele u javnom diskursu.
Jugoslovenska zastava kao simbol antifašizma u Italiji
Pojava jugoslovenske zastave nije rijetkost u italijanskim ljevičarskim i antifašističkim krugovima. Tokom studentskih protesta u Firenci 2023. godine, demonstranti su također isticali ovu zastavu, odgovarajući na nasilje neofašističkih grupa.
Slični simboli viđaju se i na fudbalskim stadionima među navijačima klubova poput Livorna, Bolonje i nekih frakcija Rome, gdje se jugoslovenska zastava povezuje s idejama internacionalizma i otpora krajnjoj desnici.
Aktuelni politički kontekst u Italiji, obilježen kontroverznim stavovima vlade Giorgie Meloni o historiji Drugog svjetskog rata i fašizma, dodatno podgrijava ovakve tenzije.
Incident u Goriziji tako se ne doživljava samo kao izolirani slučaj već i kao dio šireg političkog sukoba između suprotstavljenih ideoloških tabora u Italiji.
(Foto 1: X, Foto 2: By Viator slovenicus)
